مراکز عصبیمغز و نخاع

مغز درون جمجمه و نخاع درون ستون مهره ها قرار دارد. این

دو اندام همانند مرکز فرماندهی در بدن عمل می کنند که ضمن

دریافت و درک اطلاعات، آنها را بررسی می کنند و در صورت نیاز

دستور لازم را به اندام های بدن می دهند. مغز شامل نیمکره های

مخ، مخچه و ساقهٔ مغز است.

مخ

بیشتر حجم مغز ما را نیمکره های مخ تشکیل می دهند.

نیمکره های مُخ اطلاعات اندام های حسی مانند چشم، گوش،

پوست، بینی و زبان را نیز دریافت و دستور های لازم را برای آنها

ارسال می کند. همچنین نیمکره های مخ به ما توانایی فکرکردن،

حرف زدن و حل مسئله را می دهند. نیمکرهٔ چپ فعالیت های نیمهٔ راست بدن و نیمکرهٔ راست فعالیت های

نیمهٔ چپ بدن را کنترل می کند؛ ولی با هم مرتبط اند و فعالیت های مشترک هم دارند. مث الً وقتی به

جسمی نگاه می کنیم، هر دو چشم و هر دو نیمکره با همکاری هم عمل می کنند. قشر مخ بخش

خاکستری رنگ و بیرونی نیمکره های مخ مرکز بسیاری از اعمال ارادی بدن است.

مخچه

وقتی ورزش می کنید، بدن شما در جهات مختلفی حرکت می کند و در همهٔ حالت ها باید تعادل خود

را حفظ کند. در این وضعیت از سوی اندام هایی مثل چشم، گوش، پوست و … پیام هایی برای مراکز

عصبی به ویژه مخچه ارسال می شود. مخچه با بررسی این اطلاعات پیام حرکتی را برای ماهیچه ها

می فرستد که با انقباض آنها تعادل بدن در هر حالتی حفظ می شود

دستگاه عصبی

دستگاه عصبی نیز مانند بقیهٔ دستگاه های بدن از اندام ها و بافت هایی ساخته شده است. این دستگاه

به طور کلی شامل دو بخش مرکزی و محیطی است

بخش مرکزی، شامل مغز و نخاع است و مرکز کنترل فعالیت های ارادی و غیر ارادی بدن

محسوب می شود.

بخش محیطی، شامل اعصابی است که تمامی

قسمت های بدن را به بخش مرکزی دستگاه عصبی یعنی

مغز و نخاع مرتبط می کند. این اعصاب هم پیام های

حسی را از دستگاه های مختلف و محیط به بخش مرکزی

می رسانند و هم پیام های حرکتی را از بخش مرکزی به

دستگاه های دیگر بدن به ویژه اندام های حرکتی منتقل

می کنند.

فعالیت های ارادی و غیر ارادی

دو بخش مرکزی و محیطی، اطلاعاتی را از محیط بیرون و درون بدن دریافت می کنند و پس از تفسیر در بخش مرکزی با کمک بخش محیطی به آن پاسخ مناسبی می دهند. این پاسخ ها ممکن است ارادی یا غیر ارادیباشند.مث الً وقتی مداد شما از روی میز به زمین می افتد، با شنیدن صدای افتادن یا دیدن آن، پیام به دستگاه عصبی مرکزی می رود. مغز این پیام را دریافت می کند و هنگامی که ما تصمیم می گیریم که مداد را برداریم، مغز به بعضی ماهیچه ها پیام می دهد که منقبض شوند. با انقباض آنها به سمت مداد خم می شویم و آن را برمی داریم. این تصمیم چون با اراده وخواست ما انجام می شود، به آن فعالیت ارادی می گوییم.

آیا تا به حال دست شما به اتو یا کتری داغ برخورد کرده است؟ دراین حالت چه واکنشی انجام داده اید؟

آیا با اراده دست خود را به عقب می کشید؟ این نوع واکنش ها یا فعالیت ها بدون اراده صورت می گیرد و

به آنها غیر ارادی انعکاسی گفته می شود.